اﻧﻘﻼب ﺷﮑﻮﻫﻤﻨﺪ اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان، اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن فرهنگ و معنویت اﻧﺴﺎن مرکز توجه و تحول قرار می گیرد. نظام مقدس جمهوری اسلامی برامده از چنین نگرشی است. آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺼﺪ اﺻﻠﯽ نظام ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﺗﻌﺎﻟﯽ، رﺷﺪ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ مادی و معنوی فرد واجتماع با محوریت انسان متعالی اﺳﺖ.
ایجاد داﻧﺸﮕﺎه انسانساز نیز ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﺤﻘﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. تحول و تعالی فرهنگی با ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻤﺎن دﯾﻨﯽ، اﺧﻼق، ﻋﺪاﻟﺖ ﺧﻮاﻫﯽ، ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ، داﻧﺎﯾﯽ، ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ و اﻣﯿﺪ ﺑﻪ آﯾﻨﺪه، ﺷﮑﻞ دﻫﻨﺪه اﯾﻦ روﯾﺪاد ﻣﺒﺎرك ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد. اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ در ﻋﻤﻞ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي، اجرا، ارزیابی و بهبود مستمر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﺴﻬﯿﻞ اﻣﺮ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش، ﻓﻀﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ رﺷﺪ و ﺗﻌﺎﻟﯽ دﯾﻨﯽ ، فرهنگی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دانشگاهیان را ﻓﺮاﻫﻢ آورد.
بسط محیط پرنشاط و آکنده از امید و اتکال به خداوند متعال، افزایش بصیرت اسلامی- انقلابی، تقویت روحیه تعهد و حضور در صحنههای علمی- فرهنگی- اجتماعی، توسعه مشارکت دانشگاهیان در فعالیتهای فرهنگی، الگوسازی فرهنگی و ارتقای ذائقه فرهنگی- اجتماعی مبتنی بر اندیشه ناب اسلامی برگرفته از مکتب اهل بیت(ع) از جمله سیاستهای کلان این مدیریت است.
این معاونت در چهارچوب وظایف و با در نظر گرفتن کلیه قوانین واسناد بالادستی به ویژه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز بیست ساله، برنامه پنجساله پنجم، نقشه جامع علمی کشور و با عنایت به رهنمودهای حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری و با تمرکز و توجه به ضرورت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مقطع کنونی و توجه ویژه به نیازها و اولویت های دانشگاه، برنامه اجرایی مدون یکساله را تقدیم می نماید. مجموعه برنامه پیشنهادی معاونت فرهنگی و اجتماعی در ادامه در ذیل عناوین اهداف، راهبردها، خط مشی ها، چارت سازمانی و شرح وظایف متناظر ارائه می گردد.
اهداف:
- حاكمیت بينش توحيدي در زندگي
- اعتلا و تعمیق معرفت و بصيرت ديني
- ارتقاء بينش فرهنگي و روحيه خودباوري، خلاقيت و مسئوليت‌پذيري
- تجلي استعداد‌ها و برانگيختن خلاقيت و شكوفايي علمي و فرهنگي
- ارتقاء سطح دانش و توسعه علمگرايي
- صيانت از فرهنگ، تمدن و هويت اصيل اسلامي- ايراني و تقويت وحدت و هويت ملي
- حفظ و ترويج ارزشهاي انقلاب اسلامي
- ارتقاء مهارتهاي زندگي اجتماعي دانشجويان
- اعتلاي هويت، ارزش و منزلت دانشگاهي
- ارتقاءرفتار و مناسبات اجتماعی دانشگاهیان
- ارتقاء توانمنديهاي ( اجتماعي وفرهنگي ) اعضاء هيات علمي
- ارتقاء تعاملات دانشگاهيان بويژه استاد ودانشجو
- تقويت فضائل اخلاقي با تاكيد بر اخلاق حرفه اي
- افزايس جذب جوايز وهدايا
راهبردها:
- زمینه‌سازی، توسعه و سامان‌دهی فعالیتهای جمعی دانشگاهیان
- استقرار نظام برنامهریزی، نظارت مستمر و ارزیابی
- تقویت همکاریهاي فرهنگی
- توجه و تمركز به برنامه ريزي اوقات فراغت دانشگاهيان
- جذب حداکثری مخاطبین دانشگاهی
- ایجاد فضای مناسب برای تبادل و تضارب آرا در دانشگاه
- تلاش برای ایجاد فضای امید و نشاط در جامعه دانشگاهی
- معرفی آداب، فرهنگ، تمدن و مواریث ایرانی- اسلامی و شاخصهای رفتار انسانی
- بيان معارف، اخلاق و احکام اسلامی به دانشگاهیان به شيوه اثربخش
- مطالعه و آسيبشناسي پديدههاي فرهنگي- اجتماعي و تقويت پژوهشهاي نظري و كاربردي با بهره برداري از همه ظرفيتهاي دانشگاه
خط مشی ها:
- مبنا قراردادن تعالیم قرآن و معارف و سیره اهل بیت (علیهم السلام) و نصب العین قراردادن وصایا و رهنمودهای امام و رهبری
- نگرش عادلانه و توام با کرامت به آحاد دانشگاهیان به عنوان مخاطب آگاه، پرسشگر و انتخابگر
- تمهید فرصت عادلانه برای امکان نقشآفرینی فعالانه و ترغیب به مشارکت فرهنگی- اجتماعی تمامی دانشگاهیان
- التزام به ایجاد فضای باز قانونمند و به دور از تنش برای تبادل و تضارب آرا و انجام فعالیتهای گوناگون فرهنگی متناسب با سلایق آحاد دانشگاهیان و رقابت سازنده و همافزای آنان
- حاکمیت صداقت، شفافیت و احترام به کرامت دانشگاهیان توام با سعه صدر و ارج نهادن به رفتار انسانی، ادب و تقوای فردی و جمعی دانشگاهیان و پرهیز از ایجاد فضای نفاق، تظاهر، تملق و افترا
- پافشاری بر اعتدال و دوری از هر گونه افراط و تفریط بر مبنای اسناد بالادستی و رهنمودهای امام و رهبری
- اعتقاد به لزوم حاکمیت فضای اخلاقی توام با نشاط در جای جای دانشگاه
- تاکید بر بهکارگیری نظام تشویق و تقدیر برای ایجاد انگیزه و رفتارسازی مطلوب
روندها و دسته بندی فعالیتهای فرهنگی
بر اساس نگرش کلان مذکو، اهم رویکردهای اجرایی معاونت فرهنگی اجتماعی عبارتند از:
- به صحنه آوردن دانشگاهیان به مثابه مجریان اصلی فعالیتهای فرهنگی:
چالش عمومی برنامههای فرهنگی، در دستگاههای کشور از جمله دانشگاهها، این است که از متن جامعه هدف خود نمی جوشد و مستقل از محتوا و کیفیت برنامه به عنوان یک «پیوست» اضافی و غیر ضروری تلقی می شود. راه بهینه غلبه بر این مشکل جدی، دعوت از خود جامعه هدف برای طراحی و اجرای برنامه است.
- رعایت جدی چارچوبها، مقررات و قوانین حاکم:
چالش مهم دیگر دانشگاه این بوده است که افراطها و تفریطها موجب پررنگ شدن حاشیه ها شده و «محیط علمی و آینده ساز» دانشگاه به محیطی سیاست زده و بعضاً «تهدیدآمیز» تبدیل میشود. التزام کامل به چارچوبها و قوانین موجود- هرچند که بعضاً شایسته تجدید نظر باشند- برای جلوگیری از فرصتسوزیهای راهبردی ضرورت دارد.
- فرایند محوری به جای پروژه محوری:
فعالیتهای فرهنگی به خاطر ماهیت غیر ملموس و کمیت ناپذیرشان، عموماً در حوزه «اثربخشی» در بوتهای از ابهام بسر می برند. راه چاره اساسی و دراز مدت، آن است که از شیوههای شناخته شده در علم مدیریت همچون حلقه «طراحی، اجرا، ارزیابی و بهبود» در پیادهسازی اقدامات فرهنگی بیشترین بهرهبرداری انجام گیرد. لذا در عین بکارگیری راهبرد مشارکتجویانه در فعالیتها، نباید از برنامهریزی، نظارت و ارزیابی هدفمند غافل شد.
براساس رويكردهاي اجرايي فوق، معاونت فرهنگي در آغاز هر نيمسال طي فراخواني از كليه مجموعه ها و تشكل هاي فرهنگی دانشگاه در راستاي اهداف، راهبردها و خطي مشي كلان و در چارچوب ضوابط و امكانات موجود، درخواست ارايه طرح نمايد. پس از ارايه پيشنهادهای كلي از سوي مجموعهها، در يك فرايند مشاركتي، طرح هاي داراي اولويت بررسی و تصویب شده و در طول نيمسال بر مبناي يك تقويم فرهنگي، به اجرا در مي آيند.